بحرانِ ناشی از افت سطح آب زیرزمینی در اثر فعّالیّت تکتونیکی در دشت ماهیدشت

منابع آب زیرزمینی در آسیا و به‌ویژه در منطقه خاورمیانه در وضعیّت بحرانی است. دلیل این امر برداشت بیش از اندازه‌ی آب زیرزمینی( بیشتر از نرخ طبیعی آن است)است؛ که باعث افت پیوسته‌ سطح آب زیرزمینی می‌شود. با توجّه به اهمیّت منابع آب زیرزمینی در دشت ماهیدشت و افت شدید سطح آب زیرزمینی در چند سال اخیر پیش‌بینی می‌شود مسأله تأمین آب این دشت در آینده با بحران جدّی مواجه گردد. ازاین‌رو لزوم مطالعه و برنامه‌ریزی دقیق جهت مقابله با این بحران بالقوه احساس می‌شود. لذا، در این تحقیق، بر اساس داده‌های موجود به بررسی ارتباط بین تکتونیک و نوسانات منابع آب زیرزمینی دشت ماهیدشت پرداخته شده است. به این منظور، جهت ارزیابی میزان فعّالیّت تکتونیکی در منطقه، شاخص‌های مورفوتکتونیک سینوزیته جبهه کوهستان«S»، نسبت پهنای کف دره به عمق یا ارتفاع دره«Vf»، انتگرال منحنی هیپسومتری«IH»، شاخص عدم تقارن آبراهه‌ها در حوضه آبریز«AF»، شاخص تقارن توپوگرافی عرضی«T» و شاخص گرادیان طول رودخانه«SL» را با استفاده از نرم‌افزار Global Mapperمحاسبه کرده‌ایم. نتایج حاصل از این محاسبات نشان‌دهنده نرخ فعّالیّت تکتونیکی متوسّط تا بالا در منطقه(بیشتر در قسمت خروجی حوضه) است. همچنین طبق تجزیه‌وتحلیل آمار موجود در محیط ArcGis، سطح آب زیرزمینی در دشت(بیشتر در قسمت خروجی حوضه) افت داشته است؛ که میزان افت منطبق با فعّالیّت تکتونیکی می‌باشد. بنابراین تکتونیک جنبا می‌تواند از علل اصلی افت سطح آب زیرزمینی در منطقه باشد.